Ο καρκίνος του προστάτη είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στους άνδρες και μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Παρόλα αυτά, όταν διαγνωστεί εγκαίρως, είναι πλήρως ιάσιμος.
Η έγκαιρη πρόληψη και ο τακτικός ουρολογικός έλεγχος μπορούν να σώσουν ζωές.
Τι είναι ο καρκίνος του προστάτη
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος, που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και μπροστά από το ορθό.
Η λειτουργία του είναι η παραγωγή προστατικού υγρού, το οποίο συμμετέχει στη θρέψη και μεταφορά των σπερματοζωαρίων.
Ο καρκίνος του προστάτη προκύπτει όταν κύτταρα του αδένα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, σχηματίζοντας όγκο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις εξελίσσεται αργά, αλλά υπάρχουν και επιθετικές μορφές που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση.
Παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, ωστόσο έχουν εντοπιστεί αρκετοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης:
Ηλικία άνω των 50 ετών
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου προστάτη
Μαύρη φυλή (σε διεθνή δεδομένα, πιο συχνή εμφάνιση)
Παχυσαρκία και καθιστικός τρόπος ζωής
Διατροφή πλούσια σε κόκκινο κρέας και ζωικά λίπη
Ορμονικές και γενετικές επιρροές
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια ο καρκίνος του προστάτη συχνά δεν δίνει καθόλου συμπτώματα, γι’ αυτό η πρόληψη είναι καθοριστική.
Όταν η νόσος εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν:
Συχνουρία ή νυχτουρία
Δυσκολία στην έναρξη ή διακοπή της ούρησης
Αδύναμη ροή ούρων
Αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης
Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση
Αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
Πόνος στη μέση, στη λεκάνη ή στα οστά (σε προχωρημένα στάδια)
Η παρουσία αυτών των συμπτωμάτων δεν σημαίνει πάντα καρκίνο, αλλά χρειάζεται διερεύνηση από ουρολόγο.
Πρόληψη και Έγκαιρη Διάγνωση
Η πρόληψη είναι το πιο αποτελεσματικό “όπλο” απέναντι στον καρκίνο του προστάτη.
Η διάγνωση σε αρχικό στάδιο εξασφαλίζει θεραπεία με σχεδόν 100% επιτυχία.
Προληπτικός έλεγχος
Συνιστάται κάθε άνδρας:
να ξεκινά έλεγχο από την ηλικία των 50 ετών
ή από τα 45 εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό
Οι βασικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:
Εξέταση PSA (Prostate-Specific Antigen): αιματολογική εξέταση που μετρά την πρωτεΐνη PSA. Αυξημένα επίπεδα μπορεί να υποδηλώνουν πρόβλημα.
Δακτυλική εξέταση: γρήγορη, ανώδυνη και πολύτιμη εξέταση για την αξιολόγηση του μεγέθους και της υφής του προστάτη.
Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτη (mpMRI): υψηλής ακρίβειας απεικόνιση που βοηθά στη στοχευμένη διάγνωση.
Βιοψία προστάτη: γίνεται όταν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα στο PSA ή στην μαγνητική.
Θεραπευτικές επιλογές
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη εξαρτάται από το στάδιο, την ηλικία και τη συνολική υγεία του ασθενούς.
Ο ουρολόγος καθορίζει την κατάλληλη στρατηγική με εξατομίκευση για κάθε περίπτωση.
1. Ενεργητική παρακολούθηση (Active Surveillance)
Για ασθενείς με πολύ πρώιμο και χαμηλού κινδύνου καρκίνο. Περιλαμβάνει τακτικές εξετάσεις χωρίς άμεση θεραπεία.
2. Χειρουργική αντιμετώπιση
Η ριζική προστατεκτομή είναι η πλήρης αφαίρεση του προστάτη και των σπερματικών κύστεων.
Μπορεί να γίνει:
Ανοικτά
Λαπαροσκοπικά
Ή με ρομποτική τεχνική (da Vinci), που προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια και ταχύτερη ανάρρωση.
3. Ακτινοθεραπεία
Χρησιμοποιείται είτε ως κύρια θεραπεία είτε μετά από χειρουργείο, με στόχο την εξόντωση των καρκινικών κυττάρων.
4. Ορμονοθεραπεία
Αποσκοπεί στη μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης, που τροφοδοτεί την ανάπτυξη του καρκίνου.
5. Χημειοθεραπεία & Νεότερες Θεραπείες
Σε προχωρημένες περιπτώσεις, εφαρμόζονται σύγχρονα φάρμακα (ανδρογονικοί αποκλειστές, ανοσοθεραπεία, στοχευμένοι παράγοντες) με πολύ καλά αποτελέσματα.
Μετά τη θεραπεία – Παρακολούθηση
Η παρακολούθηση είναι ουσιώδης για την έγκαιρη ανίχνευση τυχόν υποτροπής.
Περιλαμβάνει:
Τακτική μέτρηση PSA
Κλινική εξέταση
Απεικονιστικό έλεγχο εφόσον χρειάζεται
Η υποστήριξη του ασθενούς σε επίπεδο ψυχολογικό, σεξουαλικής λειτουργίας και ούρησης είναι επίσης σημαντική για την ποιότητα ζωής μετά τη θεραπεία.
Διατροφή και πρόληψη με φυσικό τρόπο
Η υγιεινή διατροφή και ο τρόπος ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη:
Αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, τομάτας, ψαριών και ελαιολάδου
Μείωση κόκκινου κρέατος και λιπαρών
Διακοπή καπνίσματος και περιορισμός αλκοόλ
Τακτική σωματική άσκηση
Συμπέρασμα
Ο καρκίνος του προστάτη είναι αντιμετωπίσιμος όταν διαγνωστεί έγκαιρα.
Η ενημέρωση, η πρόληψη και ο τακτικός έλεγχος είναι τα πιο ισχυρά μέσα για τη διατήρηση της υγείας του άνδρα.
Ο σύγχρονος ουρολόγος διαθέτει πολλαπλά εργαλεία διάγνωσης και θεραπειών, εξασφαλίζοντας μακροχρόνια επιβίωση και καλή ποιότητα ζωής.